De lètste bloempötjes uut de
Milsbèk
Vörrig jaor wier 't lètste fabriekske geslote en
wier het make van bloempötjes op de Milsbek
verlééje tied. Ien de jaore vieftig ware er op de
Milsbèk wel un stuk of acht van dees fabriekskes te viene.
Milsbèk was un echt bloempötjesdörp. De
Milsbekse pötjes ginge naor de bloemekwekers ien 't hele land
en veul ienritte van de huus wiere op de Milsbèk verhard mit
kapotte bloempötjes.
De Hoezes motte van uut Sonsbeck ien de 18e eeuw as pottenbekkers op de
Milsbèk zien kome wone. Op alde landkaorte staon er
pottebekkerééje aan de Rijksweg en de
Bloemestraot getèèkend. De pötjes wiere
vörral gebakke van de blauwe klei (potleem) die onder an 't
wald onder de turf zat. De straot "Potkuilen" (op zien Milbeks "de
Potkuul") dankt er ziene naam an. 
Ien 't begin van de vörrige eeuw werkte er veul
Milsbèkse bééj Döt Liebrand
ien Otersum en de Weduwe Liebrand ien Gennep. Toen de Milsbek un eige
dörp wier, mot Pastoor Hoefnagels zien schoape er toe an gezet
hebbe um vör hun eige te beginne. Jan en Wim van Frans Bendels
(Bindels) uut de Potkuul, kiender van Door Hoesen, motte de urste zien
gewest die ien de vörrige eeuw vör hun eige begonne
mit pötjes te drääje. De ene
dééj op de fiets de drääischief
an drieve en den andere miek daorop de pötjes. Bertje Arts, de
bruurs van den Hoogen (Theij, Hen en Toon), Kerste Peter (Linders),
Giesje (Grutters), Manus Wientjes, Bart Wijhove en Wim van Tinus van
Wel (Jansen) ginge det ok doen en makte van de Milsbek un echt
pottebekkersdörp.
De ôvvens wiere ien 't begin mit 't holt uut 't wald en
laoter mit alde spoorbielze gestokt. Mit volle wagons kwame ze op 't
station ien Gennep an. As er dan wier gestokt en unne zwarte
walm ovver de Milsbek trok, wier er nog nie meteen naor de gemeente
gebeld maar wier gewoon de wes binne gehaold. En as den ergste walm
vörbééj was wier ze wer op gehange. 't
gebeurde nog al is det een van de fabriekskes ien brand vloog en 't was
dan ok nie toevallig det de Otersumse brandweerkar op de Milsbek was
gestald, de sirene die bèèj Jan ten Haof op 't
dak stond en de meste brandweerlui uut de Milsbek kwame.
Toen de klei ien de Potkuul op rakte, wiere er ôvver den hele
strook van 't Rozenbroek tot an Albert Berns
nééje kleiputjes gezocht. Het was heel hard
werke. Den blauwe klei, den haost nie van de schup te kriege was, mos
op de fabriek urst worre gemonge. Op un drääischief
wiere dan potjes de pötjes gedrääjd. Laoter
gebeurde det mit un pötjespers waor mit van iedere bal klei un
pötje wier geperst. De pötjes wiere daor nao ien de
buurt van den ôvve op plenkskes op de scheute gezet en
gedreugd. Nao un par daag konde ze dan den ove ien. Naodet ze de
môje rooje Milsbekse kleur hadde gekreege, wiere ze er wer
uut gehaold en buute tegge de muur op de tast gezet tot det ze verkocht
konde worre. Frans Mans uut de Bloemenestraot hiel ze dan op en braocht
ze naor een van de veule kwekers urgens ien 't land, vörral
naor Lent en Aalsmeer. En Frans den rééjde altied
zo zacht en vörzichtig det er onderweg gen pötje
kapot ging.
Op de Milsbek prebierde ze mit den tied mit te gaon. Mit holt stoake
wier vervange dör staokollie en laoter dör
gas. Jan Bendels bouwde zelfs unne supermoderne tunnelove die mit
electriciteit wier gestokt. Mar 't was jammer det ie er genne cent mit
kon verdienen umdet de stroom te duur was. Het was wel 't begin van 't
bedrieveterrein det now d'n Ovenberg hiet en waor veul minse kunne
werke. 
Mar ok op un ander terrein ginge ze op de Milsbek mit den tied mit..
Kerste Peter ging al vör den oorlog môje sierpotjes
en borde make en ze schildere. Die verkocht ie ien 't begin ien de
Plasmeule. Laoter ginge ze zelfs de hele wereld ôvver en
werkte er wel tachtig man op de Alde Kruk. Laoter begonne de minse die
er werkte ok wer un del vör hun eige, zoas Wim van Tinus van
Wel mit "de Vuurvogel"en Gijs en Teun Theunissen mit "Terra". Van
alles wier er uut de potleem gemakt tot klokke en
muziekintrumente toe. Geert Jacobs het er zelfs un heel örgel
van gemakt en zien bruur Henk un sprookjesbos. En iedere jaor
is er un pottebekkersmert waor minse uut heel Europa op af komme.
De pries die vör de bloempötjes kon worre gebeurd was
duk wat an de lege kant. De bloempötjesfabieke ginge same
werke. Stiekum mieke ze mit die uut Gennep en Otersum priesafsprake
bééj Ald Buutezicht". Mar 't probleem was det as
de nood an de man kwam niemand zich er an hiel. En langzamerhand kwam
de klad er ien. Steeds meer bloemekwekers ginge plestiekpötjes
gebruuke en was er zelfs mit hard werke gen dreug brood mer
te verdiene. Gertje en Jos Franke en Piet van Bertje Arts hiele 't nog
't langste vol. Mar ien 2005 mosse Gertje en Jos het fabriekske det
grötvat Bart Wijnhove was begonne, sluute. Piet Arts
had toen de letste pötjesfabriek ien heel Nederland. Piet
prebierde de kop bovve waoter te halde dör ok gekleurde
sierpötjes te make. Mar toen ziene zoon Rob er
vör de toekomst gen brood mer ien zag en unne goeie baon kon
kriege, hiel 't ok vör Piet op. Hééj
duut now nog alleen de rest van de vörraod sierpötjes
die heej het gemakt prebiere te verkope. De alde pötjespers en
de letste echte Milsbekse rooje bloempötjes die vör
de kwekers ware gebakke, zien an Geert Jacobs
gegèève. Ze staon now vör de
vörgèèvel van wat ooit de
bloempötjesbekkerééj van Theij, Hen en
Toon van den Hoogen was en now de Jacobsladder hiet.
Dit fabriekske mit de schorsteen en den alde ôvve
den er ien zit, is nog un môj andinke an den alde tied. De
gemeente het er mit ien gestemd um 't op de monumentenliest te zette en
Geert Jacobs wil er zelfs un museum ien make. Mit wat andere minse is
ie now un stichting an 't oprichte. Wat sol 't môj zien as
dit fabriekske mit de schorsteen wer môj opgeknapt zow worre.
En nog môjjer zow 't zien as er op de Milsbèk ooit
un pottebekkersmuseum kon komme.
Wim Bindels, lid van de Stichting Cultuurbehoud Milsbeek
